AnonymousHallo allen, ook in onze familie werd het stil gehouden. Oorlog werd nooit besproken.. Dat de oorlog bij ons in dorp doorgaat. Dat staat vast. Anno 2019 nog .. Alleen om de naam. Oorlog in onstwedde las ik dat naam genoot was vermoord door een agent destijds. En me eigen levensverhaal begint inmiddels heftige vormen aan te nemen. Hoe dat het deze dato nog leeft.. Dan vooral het extreem rechts dan hier regio.
Ik kan er slechts kort wat over vertellen want mijn vader sprak niet of amper over Helgoland. Pas aan het eind van zijn leven kwam er wat informatie naar buiten.Mochten jullie toch wat over zijn ervaringen willen weten, lees dan verder, maar de inhoud is bizar. De naam van mijn vader was (mijn vader overleed in 2001) Henk Kamphuis en hij werd in 1944 in Rijssen opgepakt door de Duitsers omdat men op zoek was naar zijn broer Herman die gevlucht was. Herman had geweigerd te werken voor de Duitsers, was opgepakt, maar wist ook weer te vluchten. Herman werd verborgen bij de buren op de boerderij, waarop men uit woede en willekeur mijn vader als oudste broer oppaket en hij afgevoerd werd. Ook mijn vader maakte de tocht via Amersfoort naar Helgoland. De spaarzame dingen die hij vertelde bevatten gruwelijkheden over de oorlog. Zo was er een tweetal dat het plan had gevat te vluchten van het eiland, gesnapt werden in zee en op de centrale plaats midden in het kamp door de knieën werden geschoten opdat ze niet weer zouden kunnen vluchten. Niemand mocht hen vervolgens verzorgen, het gekerm van de gevangenen op de binnenplaats ging die nacht alle gevangenen dor merg en been. Maar er was ook een enorme willekeur die de Duitsers in hun strafmaatregelen doorvoerden. Zo was er op enig moment een appèl waarbij elke tiende man uit de rij naar voren werd gehaald en geëxecuteerd.
Toch waren er ook kampbewakers die moeite hadden met hun rol en gevangenen, met gevaar voor eigen leven, soms wat brood toestopten. Mijn vader was Sanitäter in het kamp, hetgeen inhield dat hij lijken van het strand (die aanspoelden vanwege gevechten op zee) moest ruimen. Wat ik me herinner is dat hij vertelde zich in die tijd vtelkens weer verbaasd te hebben over het feit dat die slachtoffers vaak naakt aanspoelden. Hoe dat toch kon?
Mijn vader is bij mijn weten uiteindelijk bevrijd door de Russen en is na vele omzwervingen weer terug weten te keren in Rijssen. Daar hebben ze hem aangepast voedsel moeten geven (met name pap), omdat zijn maag geen vast eten kon verdragen. (dit weet ik van mijn moeder die toen al verkering met hem had). Ik herinner mij uit mijn eigen jeugd slechts dat ik mij zeer interesseerde voor de 2e wereld oorlog en wat er gebeurd was in de concentratiekampen. Het was echter uit den boze een programma alsbijvoorbeeld “De Holocaust” te kijken, want bij het zien van maar een fragment van de beelden was mijn vader weken van slag. Tevens herinner ik me de extreme angst voor herdershonden en een moment waarbij ik in het schemer door onze schuur liep, mijn vader mij in eerste instantie niet zag en bij het zien van een gedaante ineen dook en riep “nicht schiessen, nicht schiessen”. Kennelijk triggerde ik situaties die zich voor hebben gedaan en herinneringen opriepen.
Hoe dan ook, Helgoland en mijn vaders tijd in het concentratiekamp zijn mij immer blijven boeien. Zo ook mijn vader die zijn plan om er ooit eens terug te keren naar Helgoland, nooit heeft waargemaakt. Was het toch te zwaar voor hem? Ik vermoed het. Hoe dan ook: In deze dagen van kerst moest ik ineens denken aan mijn vader en zijn tijd op Helgoland en hoop ik iets toe te voegen aan de vele meldingen op dit forum, allen met dezelfde behoefte als ik: meer weten over die tijd. Ik hoop daar een kleine bijdrage in te hebben gehad.
Met vriendelijke groet,
Fons Kamphuis
Tubbergen